به نقل از «الف»

یک تهدید بزرگ علیه کشور!

تاریخ انتشار: ۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۷۲۹۳۷

ناترازی گاز مسأله‌ای نیست که تنها به گاز خانگی، نیروگاه‌ها و صنایع ختم شود بلکه هم‌اکنون در مرحله‌ی هشدار قرار گرفته و اگر برای آن تدبیری اندیشیده نشود، به زودی به یک تهدید بزرگ برای کشور بدل می‌شود. 

محدودیت صادرات گاز و عدم‌النفع ناترازی 
یکی از مهمترین موضوعاتی که ناترازی گاز آن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، صادرات است؛ صادراتی که علاوه‌ بر درآمدزایی، نقش مهمی در وجهه بین‌المللی برای کشور دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از طرفی ایران، دارای رتبه‌ی دوم در ذخایر گازی جهان است اما از نظر صادرات، چندین و چند پله پایین‌تر از کشورهای همسایه‌ی خود قرار دارد. 
محدودیت ایران در صادرات گاز، یکی از عدم‌النفع‌های جدی است که کشور را از مزایای سیاسی و اقتصادی صادرات گاز بی‌نصیب کرده است. صادرات گاز طبیعی علاوه بر درآمدهای ارزی و منافع اقتصادی، با ایجاد وابستگی سیاسی بین ایران و سایر کشورها، زمینه افزایش تعاملات سیاسی و عدم همراهی کشورهای طرف قراردادِ ایران با تحریم‌های آمریکا را فراهم می‌کند، همانطور که در دوره اول تحریم‌ها، ترکیه اعلام کرد که از تحریم‌های آمریکا در موضوع واردات گاز از ایران پیروی نخواهد کرد.

با ورود روسیه به جنگ و نیاز مبرم اروپا به گاز روسیه، این تصور به وجود آمد که ایران می‌تواند دست کم تا حدی جای خالی گاز روسیه را در جهان و به خصوص در کشورهای اروپایی پر کند اما این اتفاق به دلایل متعددی نیفتاد و همینطور که اروپا با زمستان سخت دست و پنجه نرم می‌کند طبق پیش‌بینی‌ها ایران نیز با رسیدن به فصل سرما با ناترازی گاز مواجه شد.

مصرف شدید گاز خانگی ایران را در صادرات با مشکل مواجه کرده 
سهم ایران از بازار گاز منطقه بسیار اندک است. در حالی که کشورهای دیگر‌، در حال بستن قرارداد با بزرگترین شرکت‌های نفت و گاز دنیا، برای توسعه‌ی میادین خود هستند، ایران همچنان برای تأمین گاز داخلی تلاش می‌کند، تلاشی که به نظر نمی‌رسد ثمره‌ای جز گذراندن فصل سرما، آن هم به سختی، داشته باشد. 

اگرچه سیاست‌های غلط و عدم برنامه‌ریزی دولت‌های مختلف جهت مدیریت ناترازی گاز را نمی‌توان نادیده گرفت اما مصرف شدید و بی‌رویه در بخش خانگی، تجاری و صنایع، از دلایل مهم ایران برای عقب ماندگی در حوزه صادرات است.

طبق آمار سال گذشته 58 درصد از تقاضای گاز، مربوط به بخش غیرمولد خانگی و تجاری است که از گاز برای تامین گرمایش استفاده می‌کنند. بعد از بخش خانگی، نیروگاه‌ها و صنایع عمده با سهم 20 و 15 درصدی در جایگاه‌های بعدی مصرف گاز قرار دارند.

محمدصادق جوکار، سرپرست موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی درخصوص تأثیر افزایش تعاملات گازی و ایجاد وابستگی سیاسی با سایر کشورها در بی‌اثر کردن تحریم‌، طی سخنانی گفته است: «آقای اردوغان در سال 2011 در مواجهه با تحریم‌های آمریکا اظهار کرد که اگر به خاطر تحریم‌ها، گاز ایران را نخرم، خانه‌های ترکیه را چطور گرم کنم؟ یعنی موضوع تحریم آمریکا علیه ایران تبدیل شد به موضوع تأمین انرژی برای خانه‌های کشور ترکیه. در نتیجه ترکیه برای اینکه معافیت تحریمی بگیرد یا تحریم را دور بزند و پول ایران را تحویل بدهد انگیزه و دغدغه پیدا کرد.»

کاهش صادرات در فصل سرد 
میزان تعهدات صادراتی گاز ایران به عراق و ترکیه تنها حدود 3 الی 4 درصد از کل تقاضای گاز در داخل است که البته به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز امکان دارد ایران از عمل به همین تعهدات صادراتی اندک خود نیز در زمستان باز بماند.

سال گذشته، مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز با اشاره به محدودیت در صادرات گاز به کشورهای همسایه، طی سخنانی بیان کرده: «امروز مقدار مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری به ۴۸۰ میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه پارسال، حدود ۹۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است و همین موضوع سبب شده محدودیت‌هایی را در حوزه نیروگاهی اعمال کنیم و بخش نیروگاهی به سمت استفاده از سوخت دوم و مایع بروند. به این ترتیب، با افزایش مصرف گازوییل، مقدار صادرات محدود می‌شود و بر همین اساس، صادرات گاز به ترکیه و عراق نیز کاهش می‌یابد.»

اگر ایران می‌توانست با توسل به روش‌های گوناگون و طرح‌هایی مانند جایگزینی بخاری‌های فرسوده، بهینه‌سازی موتورخانه‌ها و... مصرف گاز خانگی را در فصول سرد کاهش دهد، احتمال اینکه در صادرات گاز به جایگاهی بالاتر از آن چیزی که امروز بوده، دست پیدا کند. 

مدیریت مصرف و سیاست‌گذاری در جهت بهینه‌سازی، از جمله مواردی است که حکمرانان باید به آن توجه ویژه داشته باشند و گام‌هایی را در جهت رسیدن به مصرف مطلبوب بردارند، اما آن‌چه به نظر می‌رسد برنامه دولت به جای مدیریت مصرف، بر افزایش تولید متمرکز شده که این موضوع سبب آسیب و عدم النفع‌های بسیار کلان به کشور شده است.

منبع: الف

کلیدواژه: ناترازی گاز صادرات گاز تحریم ها مصرف گاز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۷۲۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشد اقتصادی کشور با مشارکت مردم در گروی دانش بنیان شدن صنایع بزرگ است

به گزارش تابناک اقتصادی؛ بعد از اعمال دور جدید تحریم های ظالمانه علیه کشورمان در سال 2012 و از بین رفتن معامله ایران و غرب، با مشکلات عدیده ای در زمینه دسترسی به اقلام راهبردی در صنایع بزرگ روبرو شدیم. 

کشورها معمولاً راهکارهای مختلفی را در مقابل تحریم ها امتحان می کنند. ما در ابتدا تلاش کردیم از طریق مذاکره به حل و فصل تحریم ها بپردازیم و آن ها را رفع کنیم. وقتی از حسن نیت طرف مقابل و تأثیرگذاری مذاکرات ناامید شدیم به دور زدن تحریم ها روی آوردیم. این سیاست ها نتیجه نداد. 

در نهایت به دنبال راهکارهایی به منظور خنثی سازی تحریم ها برآمدیم. راهکار این بود که به توان داخلی و دانش بنیان کشور تکیه کنیم. بنابراین، در صدد برآمدیم که با سیاست گذاری هایی مانند اجرای طرح تولیدات بار اول و تصویب قوانینی مانند جهش تولید دانش بنیان به استفاده حداکثری از توان دانش بنیانی کشور بپردازیم.

تلاش ها نتیجه داد و توانستیم در شرایط تحریم نیازهای صنایع در زمینه اقلام راهبردی را مرتفع کنیم. حالا هدف گذاری کشور این است که جهش تولید را با مشارکت مردم رقم بزنیم. به زعم بسیاری، این هدف مهم تنها از طریق توسعه اقتصاد دانش بنیان و دانش بنیان شدن صنایع بزرگ کشور محقق می شود.

نظرات سیدمحمدرضا میرتاج الدینی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات کشور را در ادامه می خوانید. 

میرتاج الدینی در گفتگو با تابناک اقتصادی در ارتباط با توسعه اقتصاد دانش بنیان با هدف افزایش مشارکت مردم در اقتصاد کشور و تحقق شعار سال تصریح کرد: همان طور که مقام معظم رهبری تأکید کرده اند، دانش بنیان ها موفق ترین تجربه ما در حوزه افزایش مشارکت مردم و بخش خصوصی در اقتصاد بوده اند. اگر بخواهیم شعار سال مبنی بر جهش تولید با مشارکت مردم تحقق پیدا کند، باید توسعه اقتصاد دانش بنیان را در دستور کار داشته باشیم.

وی ادامه داد: افزایش رشد اقتصادی کشور در گروی حمایت از دانش بنیان ها و توسعه اقتصاد دانش بنیان است. هر چقدر در این زمینه کارهای جدی تری انجام دهیم، گام بیشتری در راستای تحقق شعال سال برمی داریم.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: تکمیل زنجیره ارزش محصولات به عنوان یکی از ارکان اصلی نقشه راه دانش بنیان شدن صنایع کشور مطرح است. اعمال این سیاست به افزایش درآمدهای کشور به صورت تصاعدی منجر می شود و ارزش افزوده را افزایش می دهد. 

میرتاج الدینی گفت: در بسیاری از حوزه ها نیاز به تکمیل زنجیره ارزش داریم تا بتوانیم از یک طرف نیازهای داخلی را برطرف کنیم و از طرف دیگر به صادرات بپردازیم و درآمدهای ارزی کشور را افزایش دهیم.

وی ادامه داد: به طور مثال، در زمینه پتروشیمی حلقه های تولید کامل نیستند و دچار خام فروشی هستیم. مواد پتروشیمیایی را در سطوح اولیه صادر می کنیم و از مزیت های توسعه زنجیره ارزش محروم هستیم. حرکت به سمت تولید محصولات نهایی باید با جدیت در دستور کار باشد. 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات کشور توضیح داد: بومی سازی محصولات و تولیدات بار اول نیز از دیگر ارکان کلیدی دانش بنیان شدن صنایع بزرگ کشور محسوب می شوند. در شرایط فعلی که تحت تحریم قرار داریم، دسترسی کشور به اقلام راهبردی در صنایع بزرگ با مشکل مواجه شده است. به منظور رفع این مشکل، طرح تولیدات بار اول با اتکا به توان دانش بنیانی و داخلی کشور در دستور کار قرار دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است.

میرتاج الدینی گفت: متاسفانه برخی افراد سودجو بر سر راه طرح های خوبی مانند تولیدات بار اول سنگ اندازی می کنند. زیرا نفع آن ها در این است که کشور به واردات اقلام مورد نظرشان وابسته به خارج از کشور باشد. آن ها مافیای واردات هستند که از آوردن این اقلام از خارج از کشور بسیار سود می برند. دولت باید با جدیت در مقابل این کج اندیشی ها بایستد و طرح تولید اقلام راهبردی در داخل کشور را در چارچوب سیاست تولیدات بار اول پیش ببرد.

وی در پایان تأکید کرد: توسعه صنعتی کشور با مشارکت مردم، تنها از طریق توسعه اقتصاد دانش‌بنیان امکان پذیر است. این امر نیز در گروی دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ به کمک شرکت‌های توانمند دانش‌بنیان است.